هنر اجرا

نگاهی به “ویروس” به نویسندگی و کارگردانی سعید خیراللهی

یک نمایش خیابانی به‌یادماندنی

حسن پارسایی: “ویروس” موضوع ساده‌ای دارد که به تدریج با وارد شدن خرده موضوع‌های مرتبط از نظر موضوع و ساختار، دامنه‌دارتر و فراگیرتر می‌شود.

برجسته‌ترین و جذاب‌ترین ویژگی نمایش‌های خیابانی، استفاده به‌جا و به‌روز از داده‌ها و داشته‌های اجتماعی و سیاسی است که معمولاً رسانه‌ها، روزنامه‌ها و افواه مردم مهم‌ترین و اصلی‌ترین منابع اولیه آن‌ها به شمار می‌روند و البته استفاده از آن‌ها به‌عنوان موضوع اصلی یا جای دادنشان در بطن موضوع محوری نمایش و هم‌زمان ساختاردهی کل اثر، عملاً تضمین محتوایی و ساختاری اولیه‌ای برای شکل‌گیری نهایی یک نمایش گیرا و مردم‌پسند است.

نمایش خیابانی “ویروس” به نویسندگی و کارگردانی سعید خیراللهی از استان ایلام که به‌عنوان یکی از نمایش‌های خیابانی سی و ششمین جشنواره تئاتر فجر در محوطه تئاتر شهر اجرا می‌شود، یکی از اجراهای گیرا، جذاب و بسیار کمیک است. این اجرا موضوع ساده‌ای دارد که به‌تدریج با وارد شدن “خرده موضوع‌های مرتبط” از نظر موضوع و ساختار، دامنه‌دارتر و فراگیرتر می‌شود و به همان نسبت هر چه بیشتر ادامه می‌یابد وجوه کمیک و میزان گیرایی آن افزون می‌شود. موضوع نمایش ساده است؛ مرد و زنی که پسر کوچکی دارند در حال جدا شدن و طلاق نشان داده می‌شوند و سپس نمایش با پرداختن به بزرگ شدن و سرنوشت پسر برجای‌مانده از طلاق، ادامه پیدا می‌کند. این پسر مراحل و موقعیت‌های گوناگون و متناقضی را در رابطه با دنیای مجازی اینترنت و غیره از سر می‌گذراند و در نهایت دنیای واقعی را هم مجازی می‌‌بیند. همین موضوع او را به پوچی و خودکشی وا‌می‌دارد و او در پایان نمایش بالای یک ساختمان بلند می‌رود تا خودکشی کند.

طرح موضوعی فوق تا قبل از پایان نمایش مبتنی بر ژانر “کمدی” است؛ از همان آغاز با بهره گرفتن از تناقضات کمیک ادامه می‌یابد و فقط در پایان نمایش به دلیل خودکشی جوان مورد نظر ژانر اثر به “کمدی تراژدی” و هم‌زمان به‌ علت موزیکال بودن نسبی نمایش به “کمدی تراژدی نسبتاً موزیکال” تغییر ژانر می‌دهد. باید یادآور شد که نمایش عمدتاً کمدی است، آن هم از نوع یک کمدی ناب انتقادی اجتماعی و فقط در صحنه پایانی دگرگون می‌شود. تناقضات موضوعی و این‌که دنیای مجازی اینترنت و سایت‌ها که انعکاس و تأثیرات بیرونی و مستقیمی بر جامعه می‌گذارند تا چه اندازه زندگی جوان‌ها را مختل می‌کند، موضوع اصلی است. این موضوع با اشاره به مابه‌ازاهای مشابه برون‌متنی و برون نمایشی و حتی تاریخی که همگی در کل به سه صورت “کمدی کلامی”، “کمدی رفتار” و به علت جدی و مهم بودن موضوع در قالب “کمدی درام” بر روی صحنه به نمایش درمی‌آیند به حدی اجرا را کمیک و خنده‌آور می‌کنند که تماشاگران همگی با لب‌ها و چهره‌های خندان لحظه‌ای از اجرا چشم برنمی‌دارند.

این نمایش سه بازیگر دارد و بازی هر سه، از جمله سعید خیراللهی و بازی چشمگیر و درخشان مصطفی کولیوند سبب شده یکی از کمیک‌ترین و جذاب‌ترین نمایش‌های خیابانی که نتیجه‌ای تراژیک هم به دنبال دارد ارائه شود.

طراحی صحنه‌های متنوع و میزانسن‌دهی‌ها جملگی به‌جا و نمایشی‌اند، این ویژگی قدرت مانور حرکتی بازیگران را بیشتر و نمایشی‌تر کرده است. ضمناً موقعیت‌های متنوع موضوعی و پرسوناژهای فرعی دیگری که نقششان توسط مصطفی کولیوند ایفا می‌شود، فضاسازی عاطفی، حسی و ذهنی شادی‌بخشی ایجاد می‌کنند که تمام ساحت‌های ذهن و احساس تماشاگران را تسخیر می‌کنند.

نمایش “ویروس” به نویسندگی و کارگردانی سعید خیراللهی همه عناصر و داشته‌های موضوعی و ساختاری یک نمایش خیابانی مردم‌‌پسند را داراست و کثرت موضوعی و تعدد پرسوناژها که به‌گونه‌ای هماهنگ و با ریتمی واحد جلوه‌های اجرایی و نمایشی برجسته‌ای پیدا کرده‌اند، عملاً ثابت می‌کند که همه چیز با تعمق و هوشمندی هنرمندانه‌ای از قبل، طراحی و خوب تمرین شده است، زیرا به‌تناسب تنوع موضوعی حوادث و موقعیت‌ها هیچ صحنه‌ای و میزانسنی شبیه صحنه‌ها و میزانسن‌های دیگر نیست. کارگردانی هنرمندانه و ویژگی‌های خلاقانه سبب شده که اجرا تا آخرین لحظه‌های پایانی‌اش تماشاگران زیاد و کثیر حاضر در محوطه تئاتر شهر را که دور اجرا حلقه زده‌اند با شادی و شور فراوان مجذوب و شیفته خود کند.

برگرفته از هنرآنلاین

نوشته های مشابه

‫2 دیدگاه ها

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا