معرفی کتاب نقد عکس تری برت

در پیشگفتار کتاب در توضیح نگارش این کتاب چنین نوشته شده:

با نگاهی به نخستین فهرست کتابهای عکاسی، چاپ شده در نشریه دانشمند، شماره ۵، مرداد ۱۳۶۴، بازنگری و چاپ شده در نشریه دانشمند، ویژه نامه عکاسی، شهریور ۱۳۶۷، بازنگری و چاپ شده در نشریه عکس، شماره پیاپی ۶۵، مهر ۱۳۷۱، در می یابیم که محتوای نزدیک به تمامی کتابهای منتشر شده را مطالب فنی عکاسی تشکیل میدهد و این در شرایطی است که عکاسی ایران از نظر قدمت شانه به شانه عکاسی جهان می ساید.

با وجود شکل گیری رشته عکاسی در دانشگاههای ایران که پس از انقلاب اسلامی رخ داد و گنجاندن درس تجزیه و تحلیل و نقد عکس به عنوان یکی از دروس اصلی در دوره کارشناسی عکاسی در دانشگاهها متأسفانه آموزش این درس در دانشگاهها به دلیل نبود (و در خوشبینانه ترین شکل داوری، کمبود) مدرس، هنوز با مشکلی جدی روبه روست.

انتشار شماری مقاله نظری در نشریه عکس و تعداد بیشتری در نشریه عکسنامه و چاپ یکی دو کتاب هنوز نتوانسته است تحولی در حد انتظار در این زمینه به وجود آورد.

همچنین فهرست کتابهای کتابخانه های دانشکده های عکاسی و دانشکده های هنری نشان می دهد که مسئولان تهیه کتاب برای این کتابخانه ها، هنوز مشکل را آنچنان که باید برطرف نکرده اند. در این مراکز تعداد کتابهای فنی بر شمار کتابهای نظری عکاسی فزونی دارد و روز به روز هم افزونتر می شود.

ارتباط نزدیک با هنرجویان عکاسی دفاتر انجمن سینمای جوانان ایرن در شهرستانها، ارتباط با خوانندگان نشریه در دوره خدمتم در نشریه عکس و نشریه عکسنامه و ارتباط با دانشجویان رشته عکاسی موجب شد که کمبود مأخذی معتبر در زمینه نقد و بررسی عکس را به طور جدی حس کنم و به عنوان فردی علاقه مند به عکاسی در صدد یافتن راه حلی برای این معضل بربیایم.

طی سفری که دوست گرانقدرم آقای محمد نیکو، مدرس عکاسی در ایالات متحده امریکا به ایران داشت پی جوی کتابی در این زمینه شدم که او پس از بازگشت، ویرایش نخستین کتاب حاضر را برایم فرستاد. بخشهایی از آن کتاب را ترجمه و در نشریه عکس به چاپ رساندم (از شماره ۱۲۳، تیر ۱۳۷۶ به بعد). همزمان با استعفا از سردبیری نشریه عکس، از دوست دیگرم آقای کاوه میر عباسی خواهش کردم ترجمه بخشهای باقیمانده را ادامه دهد، که چنین کرد اما با تغییر مدیریت نشریه، ادامه کار متوقف شد و کتاب نیز در نشریه عکس باقی ماند. از یکی از خویشاوندان، آقای کامبیز بایرامی، ساکن ایالات متحده امریکا نسخه ای از کتاب را طلب کردم و او ویرایش دوم کتاب را برایم ارسال کرد. که در اینجا جا دارد از هر سه دوست یاد شده سپاسگزاری کنم. با کمال تعجب دیدم که در فاصله ای کوتاه، نویسنده تجدیدنظر اساسی در کتاب انجام داده است که به ناچار ترجمه مجدد را می طلبید. با آقای میر عباسی دست به کار شدیم. حاصل کار در دستان و در برابر چشمان شماست.

کتاب را دکتر تری برت استاد ممتاز دانشگاه ایالتی اوهایو نوشته است. او به دلیل آموزش نقد و شیوه کارآمدی که در تدریس نقد به کار گرفته، موفق به دریافت جایزه شده است.

کتاب را بسیاری از کارشناسان و متخصصان عکاسی دانشگاههای ایالات متحده ستوده اند. هر چند مخاطبان اصلی کتاب دانشجویان رشته عکاسی هستند اما بی تردید برای تمامی عکاسان و علاقه مندان به عکاسی و رشته های هنری کتابی پرفایده است. تعدادی از عکسهای کتاب را، به دلایلی که برای همگان روشن است، حذف و عکسهای دیگری را که در ارتباط با مطالب کتاب بود، از منابع دیگر به متن فارسی افزودیم.

همان طور که تری برت در مقدمه کتاب اصلی نوشته است هم افراد پیشرفته و هم مبتدیان علاقه مند به عکاسی از آن بهره خواهند گرفت. امیدوارم.

اسماعیل عباسی

پاییز ۱۳۷۸